ปลูกพืชในวัสดุทดแทนดิน

การปลูกพืชในวัสดุทดแทนดิน

การปลูกพืชในวัสดุทดแทนดิน เป็นการปลูกแบบไฮโดรโพนิกส์อีกประเภทหนึ่งโดยไม่ใช้ดิน    ทั้งที่เป็นอินทรีย์และอนินทรีย์ต่างๆ ได้แก่ ทราย กรวด ขี้เลื่อย ขุยมะพร้าวฯลฯ มีลักษณะใกล้เคียงกับการปลูกพืชในดินแบบกระถางหรือในภาชนะโดยใช้น้ำหยดมากที่สุด แต่จะแตกต่างกันตรงที่ถ้าปลูกลงในดินพืชจะได้รับอาหารที่มีอยู่แล้วในดินหรือจากปุ๋ยที่ใส่ให้แต่ละครั้ง และได้รับน้ำจากการให้น้ำแบบน้ำหยด ส่วนถ้าเป็นการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดินแบบใช้วัสดุปลูกนั้น พืชจะได้รับธาตุอาหารไปพร้อมๆ กับการให้น้ำหยด เพราะน้ำที่ให้เป็นน้ำสารละลายธาตุอาหารในแบบของการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดินนั่นเอง

หัวใจสําคัญของวิธีการปลูกพืชในวัสดุปลูก คือ การให้สารละลายธาตุอาหารในปริมาณและความถี่ที่พอเหมาะกับความต้องการของพืชในแต่ละช่วงอายุการเจริญเติบโต และยังต้องมีวิธีการวางระบบระบายน้ำส่วนเกินออกจากวัสดุปลูกด้วยกัน

   การใช้วัสดุปลูกทดแทนดิน ยังสามารถช่วยแก้ไขปัญหาการทำเกษตรในพื้นที่ ที่ดินอยู่ในสภาพที่ไม่เหมาะสมต้องการเพาะปลูก และยังช่วยแก้ปัญหาการขาดออกซิเจนที่รากในพืชต่างๆ

วัสดุปลูกทดแทนการใช้ดินที่นิยมนำมาใช้ได้แก่

1.เพอร์ไลท์ (Perlite)

• แหล่งกำเนิด  เผาหินภูเขาไฟด้วยความร้อน 1,200 องศาเซลเซียส
• ค่า pH             : 7 – 7.2
• คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  250 – 300 ลิตร ต่อเพอร์ไลท์ 1 ลูกบาศก์เมตร
• คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ ไม่มี
• ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่นิยมนำมาใช้ 1.5 – 6 มม.
• ความพรุน 97%
• ความคงทนของโครงสร้าง  ดี
• ลักษณะการนำมาใช้ นิยมนำมาใช้วัสดุเพาะเกล้า, เป็นวัสดุปลูก
• อายุการใช้งาน  1 ครั้ง
• ราคา สูง
• ข้อดี การระบายน้ำและอากาศดี, ไม่ทำปฎิกิริยาทางเคมีกับธาตุอาหารพืช, น้ำหนักเบา

เมื่อขยายตัวแล้วมีเสถียรภาพดี มีการยุบตัวน้อย

• ข้อเสีย ราคาค่อนข้างแพง

2.เวอร์มิคูไลท์ (Vermiculite)

• แหล่งกำเนิด  เผาแร่ไมก้าด้วยความร้อน 850 องศาเซลเซียส
• ค่า pH             : 7 – 7.2
• คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  350 – 375 ลิตร ต่อเวอร์มิคูไลท์ 1 ลูกบาศก์เมตร
• คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ 65 – 140 me/100 gm
• ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่นิยมนำมาใช้ 1 – 6 มม.
• ความพรุน 96%
• ความคงทนของโครงสร้าง ไม่ดี
• ลักษณะการนำมาใช้ นิยมนำมาใช้วัสดุผสมเพาะเกล้า
• อายุการใช้งาน  1 ครั้ง
• ราคา สูง
• ข้อดี การระบายน้ำและอากาศดี, อุ้มน้ำได้ดี, น้ำหนักเบา
• ข้อเสีย ราคาค่อนข้างแพง, มีการแลกเปลี่ยนประจุเคมี, โครงสร้างย่อยสลายตัวง่าย

3.ทรายหยาบ

• แหล่งกำเนิด  แม่น้ำ
• คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  ค่อนข้างดี
• คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ ไม่มี
• ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่นิยมนำมาใช้ 0.5 – 2 มม.
• ความพรุน ต่ำ
• ความคงทนของโครงสร้าง  ดีมาก
• ลักษณะการนำมาใช้ นิยมนำมาใช้วัสดุกรอง หรือผสมเป็นวัสดุปลูก
• อายุการใช้งาน หลายปี
• ราคา ปานกลาง
• ข้อดี อุ้มน้ำได้ดีกว่ากรวด, ไม่ทำปฎิกิริยาทางเคมีกับธาตุอาหารพืช, อายุการใช้งานนาน, ราคาถูก
• ข้อเสีย มีปัญหาการอัดตัวแน่นเมื่อใช้เป็นเวลานาน, มีน้ำหนักมาก, ความพรุนต่ำ

4.ขุยมะพร้าว

แหล่งกำเนิด  ปั่นใยออกจากเปลือกมะพร้าวจะได้เป็นเศษขุยเปลือกด้านในลูกมะพร้าว
– ค่า pH  : 6 – 7
– คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  ได้ดีมาก
– คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ สูงเมื่อขุยมะพร้าวผ่านขบวนการย่อยสลายตัว
– ความพรุน สูง
– ความคงทนของโครงสร้าง ปานกลาง มีการย่อยสลาย
– ลักษณะการนำมาใช้ นิยมนำมาใช้วัสดุผสมเพาะเกล้า, นำมาใช้เป็นวัสดุปลูก
– อายุการใช้งาน  2 – 3 ครั้ง
– ราคา ถูก
– ข้อดี น้ำหนักเบา, อุ้มน้ำได้ดีมาก, ราคาถูก
– ข้อเสีย เมื่อย่อยสลายจะอัดตัวกันแน่นทำให้เกิดปัญหาเรื่องการระบายอากาศ

5.แกลบดิบ

• แหล่งกำเนิด  เปลือกหุ้มเมล็ดข้าว
• ค่า pH             : 6 – 7
• คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  น้อย
• คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ ต่ำ
• ความพรุน สูง
• ความคงทนของโครงสร้าง ย่อยสลายง่ายเมื่อถูกน้ำ
• ลักษณะการนำมาใช้ นิยมนำมาใช้วัสดุผสมเพาะเกล้า, วัสดุผสมปลูก
• อายุการใช้งาน  1 – 3 ครั้ง
• ราคา ถูก
• ข้อดี น้ำหนักเบา, ราคาถูก
• ข้อเสีย อุ้มน้ำได้ไม่ดี, โครงสร้างย่อยสลายตัวง่าย, อัดตัวแน่นเมื่อถูกน้ำ

6.ใยหิน (Rockwool)

• แหล่งกำเนิด  หลอมหินภูเขาไฟและปั่นให้เป็นเส้นใยผสมสารเรซิน 4 – 5%
• ค่า pH             : 7 – 9.5
• คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  70 – 80 %
• คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ ไม่มี
• ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่นิยมนำมาใช้ 8 – 16 มม.
• ความพรุน 98%
• ความคงทนของโครงสร้าง  ไม่ดี
• ลักษณะการนำมาใช้ นิยมนำมาใช้วัสดุเพาะเกล้า, เป็นวัสดุปลูก , ฉนวนกันความร้อน
• อายุการใช้งาน  1 ครั้ง
• ราคา สูง
• ข้อดี การระบายน้ำและอากาศดีมาก, ไม่ทำปฎิกิริยาทางเคมีกับธาตุอาหารพืช, ความพรุนสูง
• ข้อเสีย ราคาค่อนข้างแพง
  7.  เม็ดดินเผา (Hydro Clay)

• แหล่งกำเนิด  การเผาดินเหนียวที่อุณหภูมิ 1,100 องศาเซลเซียส
• ค่า pH             : 5 – 7
• คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  14 – 16 %
• คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ ไม่มี
• ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่นิยมนำมาใช้ 8 – 16 มม.
• ความพรุน สูง
• ความคงทนของโครงสร้าง  ดีมาก
• ลักษณะการนำมาใช้ นิยมนำมาใช้วัสดุกรอง, เป็นวัสดุปลูก
• อายุการใช้งาน หลายปี
• ราคา สูง
• ข้อดี การระบายอากาศดีมาก, ไม่ทำปฎิกิริยาทางเคมีกับธาตุอาหารพืช, อายุการใช้งานนาน
• ข้อเสีย อุ้มน้ำได้น้อย, มีน้ำหนักมาก, ราคาค่อนข้างแพง

8.หินภูเขาไฟ (Pumice)

• แหล่งกำเนิด   : หินภูเขาไฟ
• ค่า pH             : 6.5
• คุณสมบัติการอุ้มน้ำ  19%
• คุณสมบัติการแลกเปลี่ยนประจุ ไม่มี
• ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่นิยมนำมาใช้ 3 – 15 มม.
• ความพรุน  73%
• ความคงทนของโครงสร้าง  ดีมาก
• ลักษณะการนำมาใช้ วัสดุเพาะชำ, วัสดุผสมปลูก
• อายุการใช้งาน หลายปี
• ราคา ถูก
• ข้อดี มีการระบายน้ำดีมาก, ไม่ทำปฎิกิริยาทางเคมีกับธาตุอาหารพืช, อายุการใช้งานนาน
• ข้อเสีย อุ้มน้ำได้น้อย, มีน้ำหนักมาก